Bạn đã bao giờ tự hỏi, liệu sau một đêm ngon giấc, tại sao bạn lại cảm thấy đầu óc minh mẫn, tinh thần sảng khoái và khả năng tư duy sắc bén hơn hẳn? Câu trả lời nằm ở một trong những giai đoạn quan trọng nhất của giấc ngủ, thường bị bỏ qua: giấc ngủ NREM. Vậy giấc ngủ NREM là gì, nó có thực sự là một yếu tố then chốt để phục hồi nhận thức?
- Muốn thức dậy lúc 6h sáng thì nên đi ngủ lúc mấy giờ?
- Ngủ nhiều có tốt không? Sự thật về giấc ngủ mỗi người
- Đau đầu do căng thẳng: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết
Với sự tham vấn cố vấn chuyên môn Dược phẩm Tuệ Tĩnh – PGS TS BS Phạm Hồng Vân, bài viết này không chỉ mang đến những kiến thức mà còn cung cấp những giải pháp thiết thực, giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ từ đó nâng cao sức khỏe toàn diện.
Giấc ngủ NREM là gì?
Giấc ngủ không phải là một trạng thái bất động của bộ não mà là một quá trình phức tạp, được chia thành hai giai đoạn chính: giấc ngủ NREM (không chuyển động mắt nhanh) và giấc ngủ REM (chuyển động mắt nhanh). Hai giai đoạn này xen kẽ nhau trong suốt đêm, tạo nên một chu kỳ ngủ hoàn chỉnh. Một đêm trung bình, chúng ta trải qua khoảng 4-6 chu kỳ như vậy, mỗi chu kỳ kéo dài khoảng 80 -110 phút.
Giấc ngủ NREM có thúc đẩy nhận thức không?
Nhiều người thường chỉ chú trọng đến giấc mơ trong giai đoạn REM mà ít biết rằng giấc ngủ NREM, đặc biệt là giai đoạn ngủ sâu (N3), lại đóng vai trò thiết yếu thúc đẩy nhận thức.
Trong giai đoạn giấc ngủ NREM, đặc biệt là giấc ngủ sâu, não bộ thực hiện một quá trình gọi là “củng cố trí nhớ”. Đây là quá trình sắp xếp, xử lý và lưu trữ thông tin đã được tiếp nhận trong ngày. Cụ thể, các tín hiệu điện chậm và đồng bộ trong giai đoạn này giúp chuyển các ký ức từ vùng hải mã đến các vùng tân vỏ não, bao gồm cả vùng vỏ não trước để lưu trữ lâu dài.
Một ví dụ điển hình là các bài kiểm tra học tập. Những sinh viên có giấc ngủ sâu chất lượng sau khi học thường đạt kết quả cao hơn hẳn so với những người bị gián đoạn giấc ngủ NREM. Điều này cho thấy, không chỉ việc học mà việc ngủ đúng cách cũng là một phần không thể thiếu để kiến thức được ghi nhớ một cách hiệu quả.
Chu kỳ ngủ diễn ra như thế nào?
Giấc ngủ NREM chiếm khoảng 75% tổng thời gian ngủ ở người lớn và được chia thành ba giai đoạn nhỏ, mỗi giai đoạn đóng một vai trò riêng biệt.
- Giai đoạn N1 (Giấc ngủ nhẹ): Đây là giai đoạn chuyển tiếp giữa thức và ngủ. Hơi thở, nhịp tim và hoạt động não bắt đầu chậm lại. Giai đoạn này rất ngắn, thường chỉ kéo dài vài phút. Bạn có thể dễ dàng bị đánh thức và cảm thấy mơ màng.
- Giai đoạn N2 (Giấc ngủ chính thức): Đây là giai đoạn chiếm phần lớn thời gian ngủ của chúng ta. Hoạt động não giảm rõ rệt, nhiệt độ cơ thể hạ xuống, cơ bắp thư giãn. Mặc dù giấc ngủ chưa sâu, đây là lúc não bộ bắt đầu củng cố các ký ức và thông tin đã tiếp nhận trong ngày. Trong giai đoạn này, các hoạt động sóng não đặc trưng gọi là thoi ngủ có liên quan đến việc ghi nhớ và học tập.
- Giai đoạn N3 (Giấc ngủ sâu): Giai đoạn rất quan trọng của giấc ngủ NREM, còn được gọi là “giấc ngủ sóng chậm”. Hơi thở và nhịp tim chậm lại ở mức thấp nhất, cơ thể sản sinh ra hormone tăng trưởng, giúp phục hồi các mô và cơ bắp. Quá trình củng cố trí nhớ diễn ra mạnh mẽ nhất trong giai đoạn này, đặc biệt là các ký ức về sự kiện và kiến thức (trí nhớ khai báo).
Sau khi trải qua ba giai đoạn của giấc ngủ NREM, chúng ta sẽ đi vào giai đoạn REM. Giấc ngủ REM là giai đoạn mà hoạt động não gần giống với trạng thái thức, và là lúc mơ thường xảy ra nhiều nhất (dù cũng có thể xuất hiện ở NREM). Đây là giai đoạn quan trọng để xử lý cảm xúc, củng cố trí nhớ kỹ năng (như học lái xe, chơi nhạc) và thúc đẩy sự sáng tạo.
Tại sao chất lượng giấc ngủ lại quan trọng?
Việc thiếu ngủ hay giấc ngủ bị gián đoạn giữa đêm không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng khác cho sức khỏe. Dưới đây là những lý do tại sao giấc ngủ NREM lại cần thiết cho cuộc sống của bạn:
- Tăng cường hệ miễn dịch: Trong giấc ngủ sâu, cơ thể sản xuất và giải phóng các cytokine, một loại protein đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại nhiễm trùng và viêm. Thiếu ngủ nói chung sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến bạn dễ bị ốm hơn.
- Phục hồi thể chất: Giai đoạn này là lúc cơ thể sản xuất hormone tăng trưởng, giúp tái tạo tế bào, phục hồi cơ bắp và các mô bị tổn thương. Đây là lý do tại sao các vận động viên chuyên nghiệp luôn coi trọng giấc ngủ NREM để tối ưu hóa quá trình phục hồi sau tập luyện.
- Ổn định tâm trạng và cảm xúc: Thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý như lo âu và trầm cảm. Giấc ngủ sâu giúp điều hòa cảm xúc, giảm căng thẳng và cải thiện sự ổn định tinh thần.
- Kiểm soát cân nặng: Thiếu ngủ gây rối loạn hormone kiểm soát sự thèm ăn. Khi thiếu ngủ, nồng độ ghrelin tăng lên và nồng độ leptin giảm xuống, dẫn đến việc ăn quá nhiều và tăng cân. Do đó, việc duy trì giấc ngủ NREM chất lượng cũng là một phần của chiến lược kiểm soát cân nặng lành mạnh.
Giải pháp cải thiện chất lượng giấc ngủ NREM?
Để có một giấc ngủ NREM chất lượng, bạn cần xây dựng một thói quen và môi trường ngủ khoa học. Dưới đây là những giải pháp thực tế và đã được chứng minh hiệu quả:
- Tạo môi trường ngủ lý tưởng: Phòng ngủ nên tối, yên tĩnh và mát mẻ. Nhiệt độ lý tưởng là khoảng 18-20°C.
- Tránh các chất kích thích: Hạn chế caffeine và rượu bia, đặc biệt là vào buổi chiều và tối.
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử: Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính bảng ức chế sản xuất melatonin.
- Quản lý căng thẳng: Các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu, hoặc nghe nhạc nhẹ có thể giúp giảm căng thẳng, chuẩn bị cho một giấc ngủ sâu.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn tối nhẹ và cách giờ ngủ khoảng 3 giờ. Một số thực phẩm như chuối, hạnh nhân, sữa ấm, hay trà hoa cúc có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Harman Tuệ Tĩnh: Hỗ trợ giấc ngủ sâu và trọn vẹn
Harman Tuệ Tĩnh mang đến một giải pháp hỗ trợ hiệu quả để bạn có một giấc ngủ trọn vẹn, đặc biệt là giai đoạn giấc ngủ NREM quan trọng. Harman Tuệ Tĩnh nổi bật với hai nhóm thành phần hỗ trợ chính: nhóm hỗ trợ an thần và nhóm hỗ trợ hoạt huyết. Sự kết hợp này mang lại tác dụng hiệp đồng, giúp hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ từ nhiều khía cạnh:
- Nhóm an thần, giúp ngủ ngon: Với các vị thảo dược quen thuộc như Lạc Tiên, Vông Nem và Lá Sen giúp xoa dịu thần kinh, giúp bạn nhanh chóng đi vào trạng thái thư giãn và dễ dàng chìm sâu vào giấc ngủ.
- Nhóm hoạt huyết, cải thiện lưu thông máu: Thành phần Xuyên Khung và Đinh Lăng có tác dụng hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu, đặc biệt là máu lên não. Một khi não bộ được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, cảm giác căng thẳng, nặng đầu, thư giãn tinh thần để có giấc ngủ ngon hơn.
Tạm biệt mất ngủ vì đã có siro ngủ ngon Harman Tuệ Tĩnh
Harman Tuệ Tĩnh có gì vượt trội?
Khác với các sản phẩm dạng viên nén, Harman Tuệ Tĩnh được bào chế dưới dạng siro. Điều này không chỉ giúp người dùng dễ dàng sử dụng mà còn giúp cơ thể hấp thu nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Cách dùng vô cùng tiện lợi: Chỉ cần uống 15ml siro trước khi đi ngủ từ 1 đến 2 giờ đồng hồ. Giúp cơ thể vào trạng thái thư giãn tối ưu trước khi chìm vào giấc ngủ. Sản phẩm này phù hợp cho những người thường xuyên bị mất ngủ, ngủ không sâu giấc, hay những người bị căng thẳng, lo âu dẫn đến khó ngủ.
Tóm lại, giấc ngủ NREM không chỉ đơn thuần là một trạng thái nghỉ ngơi của cơ thể, mà còn là giai đoạn thiết yếu cho sự phục hồi và củng cố nhận thức. Từ việc củng cố trí nhớ, học tập đến việc hỗ trợ loại bỏ độc tố tích tụ trong não, giấc ngủ NREM đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì một tâm trí minh mẫn, một tinh thần sảng khoái và một cơ thể khỏe mạnh.
Để được tư vấn về sức khỏe giấc ngủ và sản phẩm sức khỏe từ thảo dược tự nhiên, bạn có thể liên hệ hotline miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website Dược phẩm Tuệ Tĩnh để biết thêm chi tiết
